Kıdem tazminatı, çalışmış olan işçinin yasal haklarını almasını sağlayan bir sistemdir. İşçinin belirli bir süre çalıştıktan sonra işine son verilmesi ya da emeklilik gibi nedenlerle işten ayrılması sonucu, çalıştığı süreye göre işyerince ödenen toplu paradır.
Kabul edilen 4857 sayılı İş Kanunu ile birlikte 1475 sayılı İş Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak; 1475 sayılı İş Kanunu’nun kıdem tazminatını düzenleyen 14. maddesinin yürürlüğü hala sürmektedir. Söz konusu kanunun 14.maddesinin 5’inci fıkrasına göre; işin, işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet sözleşmesinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.
İşçinin ölümü sonrası geride kalan hak sahiplerinin kıdem tazminatı alabilmesi için, işçinin aynı işverene bağlı en az 1 yıl çalışmış olması şart. Aksi halde işveren geride kalanlara kıdem tazminatı ödemek durumunda değil. İşçi, aynı işverene bağlı farklı işyerlerinde toplam 1 yıl ve daha fazla süre kıdemi varsa, bu durumda da işçinin hak sahiplerine tazminat ödenmelidir. Kıdem tazminatının talebi için işçinin ölüm tarihi esas alınacaktır. İşverenin, kıdem tazminatı ödemesi yükümlülüğü açısından işçinin ölüm nedeni ise önemli değildir.
Kıdem tazminatı, kural olarak işçinin çalıştığı her bir yıl için 30 günlük yani, aylık, brüt ücret üzerinden hesaplanmaktadır. Belirlenen bu brüt ücret işçinin çalıştığı yıl ile çarpılarak alacağı kıdem tazminatı miktarı belirlenmektedir.
Yasal mirasçılara ödenecek tazminat miktarı kural olarak işçinin en az bir aylık ücreti tutarında olmalıdır. Ayrıca her bir yasal mirasçı yasal miras payları oranında kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Buna mukabil, yasal mirasçılara ödenecek kıdem tazminatı miktarında herhangi bir üst sınır belirlenmemiştir.
İşçinin ölümü halinde kural olarak yasal mirasçıları, miras payları oranında kıdem tazminatını talep etme hakkını elde edecektir. Bu anlamda kanuni mirasçılar yani eş ve çocuklar, torunlar, anne ve baba duruma göre kıdem tazminatını talep etme hakkına sahip olabilirler. İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde ise mirasçılar İş Mahkemesi’nde dava açacaktır. Mirasçıların kıdem tazminatı talep edebilmesi bakımından zamanaşımı on yıldır.
İşçinin ölümü halinde, yasal mirasçıları öncelikle mahkemeye başvurarak alacakları veraset ilamı ile birlikte miras payları oranı gözetilerek belirlenen ve kendilerine ödenmesi gereken tutarda kıdem tazminatını işverenden talep etmelidirler. İşveren tarafından kıdem tazminatının yasal mirasçılara ödenmemesi durumunda ise mirasçılar, işçinin ölüm tarihinden itibaren zamanaşımı süresi olan on yıl içerisinde İş Mahkemelerinde açacakları bir dava ile kıdeme ilişkin alacaklarını ileri sürme hakkına sahiptirler. Dolayısı ile mirasçılar bir dilekçe ile ve ekinde mahkemeden aldıkları veraset ilamını da sunmak suretiyle İş Mahkemelerine başvurarak bu davayı açabilecektir.