WORK AND TRAVEL SÖZLEŞMELERİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ VE COVİD-19 SALGINININ ARACI ŞİRKETİN SÖZLEŞMEDEKİ SORUMLULUKLARINA ETKİSİ
WORK AND TRAVEL SÖZLEŞMELERİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ VE COVİD-19 SALGINININ ARACI ŞİRKETİN SÖZLEŞMEDEKİ SORUMLULUKLARINA ETKİSİ
Work And Travel Programı Nedir ?
1. Work and Travel, hem Amerikan kültürünü daha yakındantanımak hem de Amerika Birleşik Devletleri'ndeki alt sektörlerin sezonlukyükselen işçi açıklığını kapatmak amacıyla, 1961'den beri Birleşik DevletlerDışişleri Departmanı tarafından yürütülen kültürel değişim programıdır.
2. Program kapsamındaki ülkelerdeki—ki doksanlı yıllardanbu yana Türkiye'de dahildir—üniversite öğrencilerinin, yaz mevsiminde ABD'dekigeçici işlerde çalışarak yaşamlarını sürdürmelerine ve beraberinde hem ABD'yigezip Amerikan kültürünü tanımalarına hem de Amerikan İngilizcelerinigeliştirmelerine olanak sağlanır. Tüm bunların yanında programa katılanöğrenciler çalıştıkları işlerden belirli ücretler kazanarak hayatlarını idareettirmektedirler. Program, Amerikalı işverenlerin vasıfsız/vasıflı işlerde,sadece yoğun sezonda çalışacak işçi bulması için de en uygun yöntem olarak görülmektedir.
Covid-19 Salgını ve Work And Travel Programı
1. Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilanedilen COVID-19 salgını ilk olarakÇin’de görülmüş sonrasında ise dünyaya yayılmış ve 10 Mart 2020 tarihindeTürkiye’de ilk pozitif vakanın tespit edilmesiyle ülkemizde de ortayaçıkmıştır. Vaka sayısındaki artış ve ölümlerin meydana gelmesi ile zorunluolmadıkça sokağa çıkılmaması gerektiği konusunda yetkililerce ciddi uyarılardabulunulmuş ve COVID-19 salgınıyayılma hızının önüne geçebilmek için birçok alanda çeşitli önlemleralınmıştır. Alınan önlemlerin Work And Travel Sözleşmelerine yansımaları veolası etkileri üzerine genel bir değerlendirmede bulunacağız;
MEZKUR UYUŞMAZLIĞA BAKMAKLAGÖREVLİ MAHKEMENİN TÜKETİCİ MAHKEMESİ OLMADIĞINA DAİR GÖRÜŞLERİMİZ
1. Aşağıdaayrıntılarına yer verdiğimiz mezkur uyuşmazlığın görüm yeri Tüketici Mahkemesiolmayıp bu husus Tüketici Hakem Heyeti kararları ile vurgulanmıştır.
2. Nitekim
Beyoğlu İlçe Tüketici Hakem Heyeti'nin 10/02/2021 tarihli 055720210000274sayılı kararında ,
Yıldırım İlçe Tüketici Hakem Heyeti'nin 10/02/2021 tarihli052620210000328 sayılı kararında ,
İstanbul İl Tüketici Hakem Heyeti'nin 23/11/2020 tarihli 007820200002409 sayılı kararında ,
"... Şikayet konusu 6502 sayılı Tüketicinin KorunmasıHakkında Kanun''un " Tanımlar" başlıklı 3. Maddesinde belirtilen" Tüketici Ticari ve ya mesleki olmayan
amaçlarla hareket eden gerçek ve yatüzel kişi" şeklinde tanımlanmış olup , başvuru ve eklerininincelenmesinde ŞİKAYET KONUSUNUN TÜKETİCİ İŞLEM OLMADIĞI PARA KAZANARAK DİLBECERİLERİNİ GELİŞTİRMEK AMAÇLI HAREKET ETTİĞİ, ANILAN KANUN KAPSAMINDABAŞVURUNUN TÜKETİCİ HAKEM HEYETİNİN GÖREV ALANINA GİRMEDİĞİ, BU NEDENLE, SÖZKONUSU ŞİKAYETİM ÇÖZÜMLENEBİLMESİ İÇİN TÜKETİCİNİN GENEL MAHKEMELERE BAŞVURMASIGEREKTİĞİNDEN BAŞVURUNUN GÖREV YÖNÜNDEN REDDİ GEREKMİŞTİR..."gerekçesiyle benzer
uyuşmazlıklardaTüketiciye özel yargılama alanına giren mercilerin görevli olmadığı sonucunaulaşılmıştır.
I. TARAFLARARASINDA AKDEDİLEN " WORK AND TRAVEL PROGRAM SÖZLEŞMESİ " BİRTÜKETİCİ SÖZLEŞMESİ OLMADIĞI GİBİ İÇERİĞİNDE 6502 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASIHAKKINDA KANUN' A HERHANGİ BİR ATIFTA DA BULUNMAMAKTADIR.
YAPILAN İŞLEM TÜKETİCİ İŞLEMİ OLMADIĞI GİBİ PARAKAZANARAK DİL BECERİLERİNİ GELİŞTİRMEK AMAÇLI HAREKET EDEN ÖĞRENCİ İLEDANIŞMANLIK HİZMETİ VEREN ŞİRKET ARASINDAKİ AKİTTİR. ANILAN KANUN KAPSAMINDAUYUŞMAZLIK TÜKETİCİ MAHKEMESİNİN GÖREV ALANINA GİRMEMEKTEDİR, BU NEDENLE, SÖZKONUSU HUKUKİ İHTİLAFIN ÇÖZÜMLENEBİLMESİ İÇİN ÖĞRENCİNIN GENEL MAHKEMELEREBAŞVURMASI GEREKMEKTEDİR.
Uygulamadaki ihtiyaca yönelik olarak zaman içindegereksinimlerin artması ile 2014 yılında 6502 sayılı Tüketicinin KorunmasıHakkında Kanun yürürlüğe girmiş olup, uyuşmazlıklarda halen 6502 sayılı kanunuygulanmaktadır. 6502 sayılı kanun uyarınca tüketici hukuku tüketicinin sağlıkve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici,çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı, tüketiciyi aydınlatıcı vebilinçlendirici önlemleri almak, tüketicilerin kendilerini koruyucugirişimlerini özendirmek ve bu konulardaki politikaların oluşturulmasındagönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir.
Buna görebir hukuki ilişkinin tüketici işlemi olması için taraflardan birinin tüketici,diğerinin ise satıcı, sağlayıcı ya da onlar adına hareket eden gerçek ya datüzel kişi olması gerekmektedir. WAT SÖZLEŞMELERİ İNCELENDİĞİNDENET BİR ŞEKİLDE ANLAŞILACAĞA ÜZERE BAHSE KONU AKİDİN TARAFLARINDAN HERHANGİBİRİ TÜKETİCİ DEĞİL MÜŞTERİ VE DİĞER
TARAF ARACILIK HİZMETİ VEREN ACENTADIR. Öte yandan sözleşmenin hiçbiryerinde TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN' a yapılan bir atıf söz konusu değildir.
Tarafların üzerinde düşünüp tartışıp mutabık olduğu ve özenle hazırlanmış müşteriyi mağdur etmeyecek hükümler içeren sözleşme hükümleri elbette ki bağlayıcıdır. Tüm bu bilgiler ışığında müşteri ve şirket arasında imzalanan sözleşme incelendiğinde taraflara düşen yükümlülükler oldukça açıktır. Şirket sözleşmede belirtilen ve aşağıda yer alan yükümlülüklerden sorumludur.
SPONSOR Workand Travel Program Ücretine Dahil Olan Hizmetler (ACENTE'nin ARACILIKHIZMETLERI)
1. İşe yerleştirme
2. J-1 Vize başvurusu için gerekli olan DS-2019 Formunun getirilmesi
3. Program süresince sağlık yekaza sigortası
4. Program hakkında SPONSORyetkililerinin gerekirse yapacakları oryantasyon programı
5. Konaklama ile bilgilendirme
ACENTE'nin Work and Travel ProgramHizmetine Dahil Olan Hizmetleri (ACENTE'nin DANIŞMANLIK HİZMETLERİ )
1. GENEL DANIŞMANLIK HİZMELERİ (Ön Kayıt)
1.1. Program iş yerleştirmesi için ön değerlendirme danışrnanlığı
1.2. Program ön oryantasyonu
2. PROGRAM DESTEK DANIŞMANLIK HİZMETLERİ
2.1, İş Araştırma, Ön-Eşleştirmeve Sunma
2.2. Vize danismanligi (SPONSOR tarafindan programa kabul edilen öğrenciler için)
2.3. Uçak bileti ayarlanmasında yardım (SPONSOR tarafindanprograma kabul edilen öğrenciler için)
2.4. Vergi iadelerinin alınmasında yardım (Programıbaşanyla tamamlayıp ülkeye dönen öğrenciler için)
Bu hizmetlerin herhangi birinde eksiklik olması durumunda öğrencihukuksal yollarla zarar tazminini isteyecektir. Ancak Amerika kısmıyla ilgiliolarak şirketlerin herhangi bir sorumluluğu yoktur. Uygulamada alınan hizmetbir paket hizmet gibi anlatılmakta ve hatalı sonuçlara ulaşılarak taleplerdebulunulmaktadır. Bu program bir eğitimhizmeti ya da paket tur gibi bir tatil programı değildir. AmerikanDevleti’nin izniyle düzenlenen ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının dabaşvuruda bulunduğu içinde Amerika’da çalışma deneyimi ve bunun karşılığındaAmerika’da bulunduğu süre içinde yaşam giderlerini karşılamaya yardımcı olacakdüzeyde kazanç elde etme şansı bulunan bir programdır. Program 60 yılı aşkınsüredir 50’nin üzerindeki ülkede her ülkeye verilen kontenjanlarla sınırlısayıda katılımcının katılabildiği bir programdır.
II. ÖĞRENCİNİN PROGRAMA KATILAMAMA SEBEBİ AYIPLI YADA EKSİK HİZMET DEĞİL VİZE ALAMAMASIDIR.
Daha önce de belirttiğimiz gibi öğrencinin vize başvurusunu yapamaması ya da vize alıp alamaması şirketlerin sorumluluğunda değildir. Tüm bunlar Work and Travel sözleşmelerinde açık bir şekilde tanımlanmıştır. Bu aşama öğrencinin tamamen kendi sorumluluğunda olan hususlardan ibarettir.
GEREKLİ KOŞULLARIN GERÇEKLEŞMESİ HALİNDE BELİRTİLEN DURUMDAN İFASI ETKİLENEN TARAF Türk Hukuk'u kapsamında ifa imkansızlığına dayanabilecektir. Ayrıca Yargıtay genel olarak ekonomik koşulların değişmesi, yüksek enflasyon ve para değerinin düşmesi hallerine ifa imkansızlığı hükümlerini uygulama bakımından yeterli görmemektedir. Bununla birlikte Yargıtay TK madde 138 kapsamında sözleşmenin uyarlanması veya feshi koşullarını her dava için ayrıca incelemekte yukarıda belirtilen durumları ifa imkansızlığının uygulanması bakımından yeterli görmemektedir. DOLAYISIYLA MEZKUR OLAYDA PANDEMİ SEBEBİYLE GERÇEKLEŞEN BİR İFA İMKANSIZLIĞI SÖZ KONUSU DEĞİLDİR.
Şöyle ki Covid-19 nedeniyle program iptal edilmediği gibi, normalleşme adımlarıyla birlikte vize işlemlerini tamamlayan öğrenciler, arasında Türk Hava Yollarının da bulunduğu çeşitli hava yolu şirketleri ile Amerika’ya ulaşarak programlarına başlamışlardır. Konu ile detaylı bilgi için hukuk büromuz ile iletişime geçebilirsiniz.
